لەدایکبوونی منداڵ

مافی منداڵان و هەرزەکاران لە ئایسلەند

• 10 ساڵ خوێندنی بەزۆری/ناچاری لە ئایسلەند هەیە. لە 6 بۆ 16 ساڵی (پلە 1 بۆ 10).
• هەرزەکارەکان مافی خوێندنیی ئامادەییان هەیە(16 -18 ساڵ).
• باوان بەرپرسیارن بۆ ئامادەبوونی منداڵەکانیان لە قوتابخانە و ئەنجامی واجبی ماڵەوە.
• باوان هەردوو مافی ئەوەیان هەیە و ناچارن بەشدار بن لە خوێندنی منداڵەکانیان و ئەوان کۆنترۆڵ بکەن.
• ئەو قوتابیانەی کە بنچینەی بیانیان هەیە مافی پۆلە تایبەتەکان لە ئایسلەندیان هەیە.
• قوتابخانە سەرەتاییەکان وەرگێڕ بەکاردەهێنن و وەرگێڕانی زانیاریەکان گرنگە بۆ پەیوەندی نێوان مامۆستا و باوان.
• پەیڕەوی گشتی ئەمەیە کە منداڵەکان لە قوتابجانەی سەرەتایی لە ناوچەی خۆیان دەخوێنن بەبێ تێبینی بە توانایی و خوێندنی پێشوو بەر لە هاتن بۆ ئایسلەند.

چەند بابەتێک دەربارەی مافی منداڵان و هەرزەکاران  

• منداڵی تەمەن 10 ساڵە ڕێگەپێدراوە کە خۆی بچێت بۆ مەلەوانگە (ئەگەر مەلە بزانێت) بەڵامم ئەمە باوانە کە بەرپرسیارە کە ڕێگە نەدات منداڵێک کە مەلە نازانێت بە تەنیایی بچێتە مەلەوانگە.
• منداڵێکی تەمەن 12 ساڵان مافی ڕاوێژکاری هەیە سەربارەی چارەسەرییەکانی پزیشکی.
• منداڵی 12 ساڵانە دەتوانێ خۆی بڕیار بدات کە ئاخۆ دەتوانێ بچێتە پاڵ ڕێکخراوەیەکی ئایینی یان لێی بڕواتە دەرەوە.
• هەرزەکارێکی تەمەن 15 ساڵانەسەربەخۆییە لە لە بابەتەکانی مندالپارێزیید.
• هەرزەکارێکی تەمەن 15 ساڵانە لەبواری یاسایی بەرپرسی کردارەکانی خۆیەتی. تاوانەکانی سزای هەیە.
• بوونی پەیوەندی سێکسی لەگەڵ کەسێکی ژێر تەمەنی 15 سزای لێدەکەوێتەوە.
• هەرزەکارێکی 16 ساڵە دەتوانێ لە پزیشک/نۆرینگە چاودێری تەندروستی یارەمتی وەرگرێت و بەبێ ئاگادارکردنەوەی باوانی خۆی.
• ئەو ساڵەی کە هەرزەکارێک دەبێتە 16 ساڵان، ئەوان ناچارن باجی مووچە و مافی بیمەی خۆیان بدەن بە سندووقی خانەنشینی.
• هەرزەکارەکانی 17 ساڵان دەتوانن لە تاقیکاری شۆفێری یان ماتۆر سیکلێت بەشداری بکات.
• تاکەکان لە تەمەنی 18 ساڵان دەگەن بە تەمەنی یاسایی و لەمەبەدوا خاوەن سەربەخۆ دەبن و لەبواری ئابووری توانایی پێویستیان هەیە.

ڕێککەوتننامەی مافی منداڵانی ڕێکخراوەی نێودەوڵەتی

• ڕێککەوتننامەی مافی منداڵانی ڕێکخراوەی نێودەوڵەتی لە ئایسلەند کارپێکراوە.
• کاتی لەدایکبوونی منداڵ، ڕاپۆرتدان بە بەڕێوەبەرایەتی تۆماری نیشتمانی ئایسلەند (پزیشک، مامان ودایک) ناچارییە. ناوی باوان و هەروەها زانیاری دەربارەی ژیانی هاوبەشیان دەبێ تۆمار کرێت. www.skra.is
• باوان لە ئاست منداڵەکانیان بەرپرسن و منداڵەکان مافی چاودێری خۆیان هەیە.
• باوان ناچارن پشتگیری منداڵەکانیان بکەن، یانی خواردەمەنی، جل، سەرپەنا، و لایەنەکانی تری شێوازی ژیانێکی بنیاتنەر دابین بکەن. بەرپرسیاریەتی باوان لە پاڵپشتی منداڵەکانیان لەکاتێدا بەردەوامە کە هەرزەکارەکان لە پۆلی ئامادەییدا دەخوێنن، تەنانەت ئەگەر گەیشتبێن بە 18 ساڵ.
• باوان ناچارن دەربارەی بابەتی کەسی منداڵەکانیان بڕیار بدەن. لەکاتی باڵغبوونی منداڵ زیاتر گرنگی دەدەن بەبۆچوونی منداڵ و منداڵی 7 مافی دەربڕینی بۆچوونی خۆی هەیە.
• باوان دەبێ بەرژەوەندییەکانی منداڵەکەیان بخەنە پێشەنگی خۆیان.
• ڕێکەوتننامەی مافی منداڵان توندوتیژی و خراپ مامەڵەکردن لەگەڵ منداڵانی قەدەغە کردووە.
• منداڵ مافی ئەوەی هەیە کە دایک و باوکی بناسێت و هاتووچۆی هەردووکیان بکات، تەنانەت ئەگەر باوانی لەگەڵ یەکدی نەژین.